وبلاگ رسمی گروه فنی و مهندسی آتیک سو

خدمات فنی و مهندسی در زمینه های آب ، فاضلاب و ساختمان

وبلاگ رسمی گروه فنی و مهندسی آتیک سو

خدمات فنی و مهندسی در زمینه های آب ، فاضلاب و ساختمان

لوله چدن نشکن / داکتیل

همانطور که می دانیم لوله ساخته شده ازچدن معمولی دارای معایبی است که تقریبا از ۴۰ سال پیش با پیشرفت علم متالوژی و تغییر خواص چدن، آلیاژی از چدن در ساخت لوله ها به کاربرده می شود که به چدن نشکن معروف می باشد . چدن داکتیل دارای مقداری منیزیم است که با کم کردن از گوگرد و فسفر چدن معمولی و همچنین با دانه بندی گرانول کربن چدنی تولید می شود .

مزایای لوله های داکتیل :
– به نسبت چدن معمولی ازقابلیت انعطاف بیشتری برخوردار است .
– به نسبت فولاد مقاومت بیشتری در مقابل خورندگی دارد .

معایب لوله های داکتیل :
معایب لوله های داکتیل به نسبت فولاد مقاومت بیشتری در مقابل خورندگی دارند ولی در کل مقاومت آنها در مقابل خوردگی در حد مطلوبی نیست .

  • حامد جوادزاده امامزاده

لوله فولادی

لوله هایی که از فولاد ساخته می شوند به سه قسمت فولادی، گالوانیزه و سیاه تقسیم می شوند که بسته به فولاد مصرفی در پروژه های آبرسانی استفاده می شوند و دارای قطرهای بالاتر از ۶ اینچ هستند .
مزایای لوله های فولادی :
– درمقابل فشارهای بالا قابلیت تحمل زیادی دارند .
– کارگذاری لوله ها به سبب طویل بودن شاخه ها ساده است .
– عموما در شاخه های ۱۲ متری تولید می شوند .
– درداخل کشور تولید می گردند .

معایب لوله های فولادی :
این لوله ها چون پوشش خارجی ندارند به سرعت در خاک خورده می شوند و بنابراین پوشش خارجی و حفاظت کاتدی برای آن لازم است سطوح داخلی آن به سرعت سطح صاف خود راازدست می دهد .

  • حامد جوادزاده امامزاده

آبرسانی شهری / تاسیسات آب شرب

تامین و توزیع آب در کشورهای در حال توسعه ، مسائل مهمی را بوجود آورده است و دولتها را واداشته است تا مبالغ عظیمی پول در راه تامین آن سرمایه‌ گذاری نمایند. این موضوع بخصوص در کشورهایی که دارای نقاط لم‌یزرع و نیمه‌خشک هستند، حالت جدی‌تر به خود گرفته است. در کشورهایی مثل ایران که تقسیم آب بعلت شکل خاص سرزمینهای آن به‌صورت غیر یکنواخت توزیع گردیده است، باید سعی شود با اتخاذ بهترین و مدرن‌ترین روشهای علمی و فنی آبهای موجود را طبق قوانین عادلانه ای در دسترس عموم قرار داد.

در انتخاب منبع آب برای تهیه آب مشروب در اجتماعات بزرگ ، به چهار اصل مهم زیر باید توجه کافی مبذول داشت:

در درجه اول ، باید آبی را مورد استفاده قرار داد که برای رسیدن به محل تصفیه و توزیع به پمپاژ احتیاج نداشته باشد، بلکه با نیروی ثقل خود حرکت نموده، علاوه بر آن به هیچگونه تصفیه‌ای (غیر از ضد عفونی کردن) نیاز نداشته و بدون دخل و تصرف در کیفیت آن، بتواند بدست مصرف کننده برسد.

در درجه دوم ، از آبهایی که به تصفیه احتیاج ندارند، ولی برای رسیدن به محل توزیع باید پمپاژ شوند، می‌توان در تامین آب مشروب استفاده کرد.

در درجه سوم ، برای آب مشروب می‌توان آبهایی را که به نوعی تصفیه ساده احتیاج داشته ، ولی با نیروی وزن به محل تصفیه و توزیع می‌رسند استفاده نمود.

بالاخره در آخرین مرحله، آب هایی را می‌توان برای تهیه آب آشامیدنی مورد استفاده قرار داد که در محل نبوده، باید از طریق پمپاژ و یا هر وسیله دیگر از نقاط دور دست به مرکز تصفیه و توزیع منتقل نمود، البته تهیه آب مشروب از اینگونه منابع، بسیار گران و پُرهزینه است

  • حامد جوادزاده امامزاده

سیستم آبیاری زیرسطحی

سیستم زیر سطحی بر پایه استفاده از نوارهای رطوبتی مداوم استوار است که تعیین کننده یک آبیاری مناسب و یکنواخت میباشد. بجای اینکه لترال ها و قطره چکان ها روی زمین باشند آنها را در ۳۰ سانتیمتری زیرسطح خاک نزدیک ریشه قرار می دهند.این روش مزایا و معایب خاص خود را دارد که در ایران فعلا مورد توجه واقع شده است، اما باید بدانیم که این روش در کشورهای پیشرفته بعد از تحقیقات تقریبا کنار گذاشته شده است.

روش دیگر برای استفاده بهینه از آب “آبیاری زیر سطحی” است. در این روش ، شبکه ای از لوله های لاستیکی استفاده می شود که در عمق حدود ۳۰تا ۴۰سانتی متری زمین کار گذاشته می شوند. اگر این کار به درستی صورت بگیرد ، سطح خاک خشک می ماند و کل آب به مصرف رشد گیاه می رسد. در روش زیر سطحی امکان استفاده از ماشین آلات سنگین کشاورزی وجود دارد اما چند مشکل عمده راه را بر استفاده از این روش تنگ کرده اند: یکی اینکه هزینه استفاده از این روش بسیار زیاد است.

مشکل دوم این است که گیاه به تدریج به درون قطره چکانها و یا منافذ لوله های متخلخل ریشه می دواند، و سرانجام لوله ها به طور کامل مسدود می شوند. مشکل سوم این است که برخی لوله های متخلخل همچون لوله های لاستیکی ، از مواد بازیافتی مانند تایر اتومبیل درست می شوند که حاوی مقداری کاد میم است. کاد میم هم یک عنصر فلزی سنگین است که خاک و غذا را آلوده و مسموم می کند. یک مشکل دیگر توزیع نا همگون آب از منافذ این لوله ها است : منافذ به طور یکنواخت باز نمی شوند ، در نتیجه آب در بعضی قسمتها تلف می شود و رطوبت ان به سطح خاک می رسد و سطح خاک شوره می بندد . همچنین ریشه گیاهان می توانند به داخل منافذ بزرگتر نفوذ و رشد کنند .

توزیع رطوبت در بهترین حالت ، در منطقه ریشه گیاه در روش آبیاری زیر سطحی است . در این حالت سطح خاک خشک می ماند و نشت تدریجی آب از لوله متخلخل به گونه ای صورت می گیرد که تلفات به سمت عمق وجود نداشته باشد

  • حامد جوادزاده امامزاده

سیستم آبیاری بابلر

پخش آب بر سطح خاک به صورت جریان باریک یا فواره ای از سوراخی با دبی بیشتر از آبدهی آبیاری قطره ای یا زیر بستری انجام می شود. دبی قطره چکان در این آبیاری از سرعت نفوذ نهایی خاک بیشتر است و ایجاد یک حوضچه برای نگهداری یا کنترل پخش آب ضروری می‌باشد.

سیستم آبیاری بابلر شبیه به سیستم آبیاری موضعی بوده با این تفاوت که در این سیستم از قطره چکان استفاده نمی‌گردد و از پاشنده‌ای خاص با دبی حدود حداکثر ۱۰۰ لیتر درساعت و بالاتر بهره گرفته می‌شود. این سیستم به فیلتراسیون با دقت بالا نیازی نداشته و بیشتر مناسب کشاورزانی می‌باشد که منابع آبی آن‌ها از کیفیت مطلوب برخوردار نبوده و یا دارای حقابه می‌باشند.

  • حامد جوادزاده امامزاده

سیستم آبیاری نوار تیپ

برای آبیاری قطره ای کشت های متراکم و ردیفی بسیار مناسب است. از نوار تیپ برای آبیاری قطره ای انواع سبزیجات، صیفی جات، گیاهان ردیفی، علوفه و … مانند هندوانه، گوجه فرنگی، پیاز، سیب زمینی، ذرت، توت فرنگی و کشت های گلخانه ای استفاده می شود. نوار آبیاری قطره ای یا همان تیپ (Tape) مناسب آبیاری قطره ای روی سطحی و زیر سطحی کم عمق مناسب است. برای آبیاری زیر سطحی عمیق، استفاده از لوله های قطره چکان دار توصیه می شود. نوار تیپ پلاک دار سی پلاست برای آبیاری قطره ای سیب زمینی، ذرت و امثال این گیاهان مناسب است

.
نوار آبیاری تیپ (tape dirp irrigation) چیست؟
نوار آبیاری تیپ نوعی از لوله های دریپردار مخصوص آبیاری قطره ای محسوب می شود که اولین بار حدود ۵۰ سال پیش در ایالات متحده آمریکا تولید شده است.
نوار تیپ از جنس پلی اتیلن می باشد و معمولاً هر کلاف آن چند صد متر (۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ متر) است. نوار تیپ بر خلاف لوله پلی اتیلن سخت،  بسیار نرم می باشد. در واقع نوار تیپ دارای جنسی نرم و انعطاف پذیر است که هنگام ورود آب به آن پر می شود و پس از پایان آبیاری، مجدداً نوار تیپ به صورت مسطح در می آید. ضخامت دیواره نوار تیپ بسیار نازک است و معمولاً بین ۰.۱ تا ۰.۶ میلی متر می باشد (هر ۰.۱ میلی متر را ۱۰۰ میکرون می نامند). از تیپ های ضخیم تر معمولاً برای آبیاری زیرسطحی گیاهان مختلف استفاده می شود.
قطره های آب از طریق دریپرهای تعبیه شده بر روی نوار آبیاری تیپ خارج می شود؛ به دریپرهای روی نوار تیپ، پلاک نیز می گویند. فاصله بین قطره چکان ها در نوار آبیاری مختلف است و معمولاً بین ۱۰ تا ۶۰ سانتیمتر می باشد. پر مصرف ترین نوار آبیاری تیپ از لحاظ فاصله بین قطره چکان، نوارهای ۲۰ و ۳۰ سانتیمتر می باشند.
کاربردهای نوار تیپ
از نوار تیپ برای آبیاری قطره ای کشت های ردیفی و فصلی مانند گوجه فرنگی ، فلفل ، سیب زمینی ، توت فرنگی ، پیاز ، آفتابگردان ، خربزه ، هندوانه ، چغندر قند ، ذرت و محصولات جالیزی دیگر استفاده می شود. نوار آبیاری قطره ای در گلخانه ها نیز قابل استفاده می باشد.
مزایای استفاده از نوار آبیاری قطره ای (نوار تیپ)
نوار آبیاری قطره ای را می توان در اکثر زمین ها و جالیزها به کار برد. نوار تیپ به فشار آب زیادی احتیاج ندارد و در مزارع دارای پستی و بلندی محدود نیز بدون نیاز به تسطیح زمین قابل استفاده است. همچنین نوار تیپ را می توان در هنگام کشت و به صورت مکانیزه با استفاده از تراکتور نصب نمود.

از مزایای نوار تیپ می توان موارد زیر را نام برد:
۱٫ نصب آسان و سریع و حمل و نقل راحت نوار تیپ (سبکی وزن)
۲٫اتصالات نوار آبیاری به صورت قطعات ساده و استاندارد موجود است و روش کار گذاری آن به صورت دستی و ماشینی بسیار ساده است
۳٫جنس پلیمری مخصوص نوار تیپ از چسبیدن جلبک و رسوبات معدنی به آن جلوگیری می کند
۴٫مقاومت نوار آبیاری در مقابل و اشعه ماورا ء بنفش خورشید، کودهای شیمیایی ، سموم ، دفع آفات و اسپری های کشاورزی
۵٫قابلیت نصب نوار تیپ بر روی خاک ، زیر خاک و یا حتی معلق
۶٫صرفه جویی در مصرف آب و افزایش سطح زیر کشت
۷٫افزایش بازدهی محصول و جلوگیری از گسترش و رشد علف های هرز در سطح زمین کشاورزی

 

 

 

  • حامد جوادزاده امامزاده

سیستم آبیاری قطره ای

در این روش آبیاری، آب با فشار کم (حدود یک اتمسفر) پس از گذشتن از دستگاه کنترل مرکزی ( در صورت نیاز توام با کود محلول) به وسیله لوله هایی که در کل سطح زمین پخش شده، پس از عبور از قطره چکانهایی که در محلهای مناسب در مجاورت گیاه قرار داده شده اند، به صورت قطره قطره و به طور ممتد به اندازه نیاز گیاه به خاک داده می شود.

  • حامد جوادزاده امامزاده

سیستم آبیاری موضعی

در این روشها آب مورد نیاز گیاه از طریق شبکه لوله‌ها در سطح مزرعه توزیع و توسط وسایل خروجی، مستقیما در اختیار گیاه قرار می‌گیرد.
از آنجا که بخشی از سطح زمین اطراف گیاه خیس می‌شود، به همین جهت به روشهای آبیاری موضعی (Localized Irrigation) موسوم شده‌اند.
قدیمیترین روشی که بکار گرفته شده، آبیاری قطره‌ای است که از اواسط دهه ۱۹۶۰ همزمان با تولید لوله‌های پلی‌اتیلن توسعه یافته است.
در حال حاضر وسائل خروجی مورد استفاده با عنوان کلی گسیلنده بسیار متنوع می‌باشند.
روشهای آبیاری موضعی مانند دیگر روشها دارای مزایا و محدودیت هایی می‌باشند.

آبیاری موضعی عبارتست از پخش آهسته آب بر سطح یا زیر خاک به صورت قطرات مجزا، پیوسته، جریان باریک یا اسپری ریز از طریق قطره چکان نهایی که در طول خط انتقال آب قرار دارند. آبیاری موضعی دارای روش‌ها و مفاهیم متعددی مانند آبیاری دریپ، آبیاری زیر بستری، آبیاری فواره‌ای و آبیاری اسپری است .
سیستم آبیاری موضعی معمولاً جهت آبیاری درختان ، بوته‌ها، درختچه‌های انگور، باغ‌ها، و …بکار گرفته می‌شود و شامل کنترل مرکزی ( فیلتراسیون و ایستگاه پمپاژ) – خطوط آب رسان اصلی و خطوط آب رسان فرعی و لوله‌های لترال و یا آبده می‌باشد که جنس این لوله‌ها اکثرا پلی اتیلن سنگین (H.D) و جنس لوله‌های آبده از پلی اتیلن سبک (L.D)می‌باشد.در روی لوله‌های لترال قطره چکان نصب می‌گردد. آرایش لوله‌های لترال معمولاً به صورت خطی یا لوپ در اطراف درختان مورد نظر خواهد بود. آبدهی قطره چکان‌های مورد استفاده در این سیستم از ۲ لیتر در ساعت تا حدود ۲۴ لیتر در ساعت متغیر می‌باشد و در شرایط معمولی از قطره چکان‌های ۴ لیتر در ساعت استفاده می‌گردد.
قسمت‌های مختلف سیستم :

لوله‌های پلی اتیلن اصلی (H.D)، لوله‌های آبده پلی اتیلن (L.D)، فیلتراسیون و ایستگاه پمپاژ. آبیاری موضعی آسان‌ترین راه آب دادن به هر گیاه مانند درختان و تاک‌هاست و کمبود رطوبت خاک را قبل از پیداش مکش بالاتر اثر مصرف آب به وسیله گیاه از طریق تبخیر و تعرق، بر طرف می‌سازد. یک سیستم آبیاری موضعی به علت کاربرد موثر آب و نیروی کارگر دارای مزایای اقتصادی منحصر به فرد است.

▪ صرفه جویی در میزان آب و هزینه‌ها :

آبیاری موضعی هزینه‌های بهره برداری را کاهش می‌دهد و این مسئله اساسی در این روش جدید است. سیستم‌های موضعی به آب کمتری نسبت به سایر سیستم‌های متداول آبیاری نیاز دارد. مثلاً در باغات درختان جوان، آبیاری با سیستم موضعی تنها نصف آب مورد نیاز آبیاری بارانی یا سطحی مصرف می‌کند. با مسن تر شدن درختان، صرفه جویی در آب با سیستم موضعی کاهش می‌یابد ما هنوز برای بسیاری باغداران آبیاری موثر با سیستم موضعی به علت کمبود و قیمت بالای آب، اهمیت دارد. هزینه کارگر برای آبیاری را می‌توان کاهش داد، زیرا در سیستم موضعی کافی است که پخش آب تنظیم گردیده و سیستم به کار انداخته شود. این تنظیم‌ها توسط وسایل اتوماتیکی انجام می‌گیرد که نیاز به کارگر چندانی ندارد.

عملیات زراعی آسان‌تر :
از آنجا که بیشتر سطح خاک هرگز با آبیاری موضعی خیس نمی‌شود، رشد علف هرز کاهش می‌یابد . در نتیجه هزینه کارگر و مواد شیمیایی برای کنترل علف هرز پایین می‌آید. همچنین چون با آبیاری موضعی خاک کمتری خیس می‌شود، عملیات زراعی دیگر در باغات را می‌توان لاینقطع ادامه داد. مثلاً در گیاهان ردیفی، فاروهایی که کارگران روی آن‌ها راه می‌روند نسبتاً خشک و محکم باقی می‌ماند .
کودها را می‌توان در آب آبیاری تزریق نمود که با این کار نیازی یه نیروی کارگر برای پخش آن‌ها روی زمین نیست . برای این منظور کودهای بسیار محلولی در بازار موجود بوده و انواع جدید آن‌ها کودپاشی از طریق سیستم موضعی را گسترده ساخته است. به علت کنترل بیشتر روی محل و زمان پخش کود با سیستم موضعی، کارایی کود پاشی افزایش یافته است .

به‌کارگیری آب شور :

آبیاری‌های مکرر رطوبت خاک را در حدی نگه می دارد که بین دو حالت خیلی خشک و خیلی تر نوسان نمی‌کند و بیشتر قسمت‌های خاک از هوای کافی برخوردار است. خیس ماندن خاک بین آبیاری‌ها، نمک‌های موجود در محلول را رقیق تر نگه می دارد. به همین جهت در سیستم موضعی می‌توان از آب با شوری بیشتری نسبت به سایر روش‌های آبیاری استفاده کرد.
مورد استفاده در خاک‌های صخره‌ای و شیب‌های تند: سیستم‌های آبیاری موضعی را می‌توان طوری طراحی کرد که در هر نوع توپوگرافی به نحو موثر قابل استفاده باشد. در اراضی صخره‌ای ، حتی اگر فاصله بین درختان نامنظم و اندازه آن‌ها متفاوت باشد، می‌توان آبیاری موضعی را به نحوی موثر به کار گرفت زیرا آب بسیار نزدیک به هر درخت پخش می‌شود .

  • حامد جوادزاده امامزاده

سیستم آبیاری بارانی آبفشان قرقره ای

در این روش بال آبیاری شامل یک لوله است که از یک طرف به دور یک قرقره بزرگ پیچیده شده و از طرف دیگر به ارابه بزرگی که آبپاش روی آن قرار گرفته متصل می‌شود. برای شروع آبیاری ، معمولا قرقره و ارابه را به کنار زمین و جایی که شیر آب از لوله اصلی وجود دارد منتقل کرده و پس از اتصال قرقره به شیر آب ، ارابه را توسط تراکتور کشیده و به انتهای زمین انتقال می‌دهند.

در این حالت لوله از دور قرقره باز می‌شود. با برقرار شدن جریان لوله توسط موتور ، شیلنگ به دور قرقره جمع می‌شود و ارابه را به طرف قرقره می‌کشد با حرکت ارابه از انتهای زمین به طرف قرقره ، آبیاری یک نوار کامل از عرض زمین انجام می‌گیرد.

  • حامد جوادزاده امامزاده

سیستم آبیاری بارانی آبفشان غلتان

این نوع سیستم شبیه سیستم آبیاری بارانی جابجایی با دست است با این تفاوت که مجموعه یک بال آبیاری روی چرخهای فلزی سوار شده و کل این مجموعه دارای یک موتور بنزینی است.

  • حامد جوادزاده امامزاده